Afgelopen vrijdag mocht ik een nieuwe Nederlandse geur ophalen bij het kantoor van YVRA aan de Amsterdamse Keizersgracht. Op wat berichten in de media na wist ik niets van dit nieuwe en eigen initiatief van journalist Yvo van Regteren Altena, die al jaren, bijna maniakaal, met geuren bezig blijkt te zijn. Hoe leuk is dat? Voor uw wetenschap: ik ben niet ingehuurd om een positief te gaan schrijven en ga hier dus “blind” in. Maar terug in de auto kon ik het natuurlijk niet laten de geur direct op te sprayen. Citrus ruik ik direct en ook een vleug gember komt in mij op. De geur blijft ook lekker lang om je heen hangen. Wat de exacte ingrediënten zijn leest u verder hieronder maar een klassieker is geboren met deze YVRA 1958, dat verzeker ik u. Een echte topgeur die ik u ten zeerste kan aanraden.
HET VERHAAL ACHTER YVRA 1958
Gevraagd naar zijn passie voor geuren bekent journalist Yvo van Regteren Altena dat de kiem voor die fascinatie ligt in de vrouwelijke borstpartij. Zijn grootmoeder verliet nimmer het huis zonder haar decolleté te bestuiven met een royale spray parfum. Tijdens Yvo’s logeerpartijen herkende hij al snel haar complete collectie van tientallen Franse geurklassiekers. Het applaus in kleine familiekring stimuleerde Yvo om later, als tiener, tijdens feesten en partijen geblinddoekt een groot aantal mannengeuren te ontmaskeren.
Van hobby naar beroep
Na zijn schooltijd koesterde Yvo even de ambitie zelf parfumeur te worden. Zijn ‘gekte’ met geuren bereikte volgens zijn omgeving een hoogtepunt toen hij in Florence studeerde en zijn beduimelde Italiaanse lires ’s nachts parfumeerde in de potpourri van de door hem zo bewonderde, 400 jaar oude winkel Officina Profumo Farmaceutica di Santa Maria Novella. Yvo werd weliswaar geen parfumeur, maar tijdens zijn journalistieke loopbaan is hij met de pen altijd de reukzin en de komst van nieuwe parfums blijven volgen. Zo interviewde hij een groot aantal gerenommeerde ‘neuzen’ voor het maandblad Avenue en NRC Handelsblad.
Onvolkomen wezens
In een van zijn artikelen schreef Yvo ooit: ‘Hoe meer je in de geurwereld afdaalt, des te beter besef je dat de mens zich op het gebied van reuk heeft ontpopt tot een onvolkomen wezen. Het menselijk reukslijmvlies heeft de omvang van een bruistablet met maar een paar miljoen zenuwcellen. Daarmee leggen we het hopeloos af tegen de herdershond, die ruim 200 miljoen cellen bezit, en lijden we een jammerlijke nederlaag tegen de witte haai, die in een onmetelijke zee één straaltje bloed weet te traceren.’
Samenwerkingen
In de aanloop naar zijn eigen creatie YVRA 1958 was Yvo eerder nauw betrokken bij de ontwikkeling van de geur Barfly voor modemerk Scotch & Soda. Daarbij werkte hij samen met parfumeur Maarten Schoute van Drom Fragrances in München. Aardig toeval is dat een van Yvo’s lievelingsgeuren uit zijn jeugd in de jaren zeventig door diezelfde Schoute werd gemaakt.
Schrijver met neus voor stijl
Vanaf het midden van de jaren tachtig ontwikkelde Van Regteren Altena zich tot stijlschrijver voor onder meer Avenue, Esquire en NRC Handelsblad. Al meer dan 25 jaar schrijft hij een stijlrubriek voor zakenblad Quote waarin hij ‘alles belicht wat het leven dragelijker maakt’, van extreem verwende reizen tot ambachte- lijk gemaakte nichegoederen en triviale essentialia. Samen met journalist-presentator Jort Kelder schreef hij diverse boeken, waaronder Man & Pak, Extravaganza! en Oud Geld. Onder eigen naam bundelde Yvo zijn vele reisverhalen in het boek Reizen Zonder Trekhaak. Bij BNR verhaalt hij wekelijks over zijn omzwervingen, ontdekkingen en actuele interessen.
Wens tot verwezenlijken eigen geur
De afgelopen decennia werd Yvo gestimuleerd door enkele ‘neuzen’, onder wie Hermès-parfumeur Jean-Claude Ellena en Mark Buxton, om zijn eigen parfum te ontwikkelen. In 2013 begon zijn lange wens om een eigen geur te creëren concretere vormen aan te nemen. Ook parfumeur Maarten Schoute, met wie Yvo het commercieel succesrijke Barfly ontwikkelde, spoorde hem aan om samen een eigen geurvisioen te bottelen. Over zijn samenwerking met Van Regteren Altena zegt Schoute: ‘Je moet het zien als een lange, gezamenlijke tocht op een tandem, waarbij ik aan het stuur zit en Yvo hard moet trappen en aangeeft waar we naartoe gaan.’
Hoe steekt YVRA 1958 in elkaar?
YVRA 1958 lonkt naar de klassieke, transparante eaux de cologne die de jaren zestig en zeventig domi- neerden, maar is nét wat pittiger, aromatischer en langer aanhoudend. Het is een opgetogen geur die past bij de eerste douche na een bedompte long distance vlucht. Yvo: ‘Na acht uur vliegen ben je bij aankomst vaak wat ontheemd. Ik heb het altijd als heel prettig ervaren om op een nieuwe plaats van bestemming een vertrouwde geur met me mee te voeren. De gedroomde geur die je bij aankomst in een ver oord hoopt te ruiken, heb ik in een fles proberen te stoppen. YVRA 1958 schreeuwt niet en neemt nimmer bezit van de ruimte, maar zal als een onzichtbaar accessoire deel worden van de eigen lichaamsgeur.
Hoe ruikt YVRA 1958?
YVRA 1958 opent met Yvo’s voorliefde voor citrus. Daarom is gebruikgemaakt van een even heftige als prijzige variant uit Calabrië. Het transparante karakter wordt verder onderbouwd en versterkt met spran- kelende noten als orange flower en gember. Het openingsakkoord wordt vervolgd met een kruidiger thema om uiteindelijk – dankzij krachtig cederhout, patchouli en tonkaboon – over te gaan in een lang sluimerend slotakkoord.
Ingrediënten in een notendop
De obsessie van veel parfumeurs om te werken met de juiste bestanddelen, de raw materials, heeft Yvo altijd aangesproken. Net als bij grote culinaire chefs draait het ook in de parfumwereld om de juiste ingrediënten. Mond en neus zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Al in 1825 stelde schrijver-gastronoom Jean-Anthelme Brillat-Savarin in The Physiology of Taste: ‘Smell and taste are in fact but a single composite sense, whose laboratory is the mouth and its chimney the nose.’ De gemeenschappelijke zoektocht naar de ideale ingrediënten en het vergelijken van de verschillende mogelijkheden heeft Yvo als spannendste onderdeel van het proces ervaren.
Wat zit er in YVRA 1958 en waar komt het vandaan?
Italië: citroenolie
Zorgt voor een mediterraan, energiek en vooral verfrissend openingsakkoord.
Spanje: fleur d’oranger
Afkomstig van de bloesem van de sinaasappelboom, geeft een mystieke touch.
Madagascar: peperolie
Krachtige, kruidige en levendige smaakmaker die een mannelijk karakter verschaft.
India: kardemom
Geeft de geur een karaktervol, prikkelend en wat oriëntaals effect.
Caraïben: gember
Caribische gember verschaft de ultieme combinatie van fris en kruidig.
Indonesië: patchouli
Mannelijk component met een onstuimig, naar wortel en aarde ruikend karakter.
Amerika: cederhout
Houtige, wat droge toon en fundamentele speler die de geur laat voortduren.
Venezuela: tonkabonen
Complex, zwoel en wat dromerig bestanddeel dat warmte verschaft.
Vriendschappelijke investeerders
Aanvankelijk werd Yvo door sommigen geremd om de stap naar een eigen geur te maken. Ondanks het idee dat een potje Russische roulette meer overlevingskansen biedt dan het investeren in een eigen geur, wist Yvo met een aantal vrienden het beginkapitaal bijeen te brengen. Ook werd de actie met YVRA 1958 goed ontvangen op Kickstarter.
Geurende trivia…
In de aanloop naar zijn eigen nichegeur is geen marketingonderzoek verricht. Yvo testte zijn geur in wording bij vrienden, taxichauffeurs en professionals. Zijn oorspronkelijke geurplan moest hij bijstellen, omdat zijn voorliefde voor citrus stuitte op reacties als: ‘Lekker hoor, maar wel een beetje zepig.’ Ook parfumeur Maarten Schoute verlegde Yvo’s fixatie op vintagegeuren en gaf een modernere draai aan YVRA 1958.
Design en verpakking
In het verleden werkte Yvo al vaker samen met artdirector Durk Hattink bij het maandblad Quote. Ook gaf Hattink als artdirector diverse boeken van Yvo vorm. Op het terrein van kleur, details en lay-out zitten zij meestal snel op één lijn. Het ingetogen maar toch verwende karakter van een nichegeur met een hoge parfumconcentratie van 20% moest tot uitdrukking komen in zowel doos als fles. Hattink kreeg verder het verzoek Yvo’s hang naar nostalgie te verbeelden door de late jaren vijftig te verbinden met het heden middels een kleurencombinatie en typografie. Ook Yvo’s bewondering voor de finesse van Japans design moest duidelijk naar voren komen.
Artdirector Durk Hattink over YVRA 1958
‘Het hele proces van fles- en doosontwerp omvat meer dan duizend mails. Geen wonder als je samenwerkt met een geurmaniak als Yvo, die veel dubt en bevreesd is niet origineel genoeg te zijn. Voor mij was belangrijk dat ik een brug kon slaan tussen het type geur en zijn behuizing. Dankzij het citrusachtige karakter kwam ik al snel bij de ingetogen oranje kleur uit. Ik wilde Yvo’s voorliefde voor streepjes subtiel flankeren aan de zijkant, maar ook aan de binnenzijde van de doos. Ons gemeenschappelijk streven dat de doos zowel voor de ontvanger als de gever moet aanvoelen als een cadeautje leidde tot lange zoektochten naar de juiste leveranciers. Voordat we een fles hadden die prettig en solide in de hand ligt, waren we heel wat internationale omzwervingen en evenzoveel decepties rijker. Als ik Yvo vroeg naar het budget, zei hij: “Het budget voor de verpakking is gemaakt om overschreden te worden.” En zo is het ook gegaan. Voor zowel de fles als de doos is gebruikge- maakt van de kostbaarste materialen en de vervaardiging verlangt heel wat menselijke handelingen. Het bewijs dat we niet helemaal op een zelfgekozen fout pad zaten kregen we op de afgelopen Pitti Fragranze in Florence. Chandler Burr, voormalig geurcriticus van The New York Times, zei over verpakking en geur: ‘Extremely elegant and sophisticated.”’
Designperikelen
‘Op weg naar het definitieve ontwerp hebben Yvo en ik heel veel voorbij zien komen. Wat ons opviel was het totale gebrek aan humor of ook maar een begin van een geintje in de geurwereld. Met een paar kleine details hebben we dat element in YVRA 1958 proberen te integreren. In de aanloop naar Yvo’s definitieve geur zei iemand: “Het lijkt wel alsof je een luxueuze antimugolie maakt…” Dat stak hem letterlijk een beetje, en daar heb ik in het flesontwerp een kleine verwijzing naar gemaakt. Als je door de fles heenkijkt, zie je aan de binnenzijde van het etiket een gesneuvelde mug met de tekst: Women die for it, mosquitoes too. Het journalistieke karakter komt volgens mij goed tot uitdrukking in het boekje. Yvo kan weleens docerend zijn en is zo vervuld van de bijzonderheid van zijn ingrediënten dat ik die op de fles heb laten aanbrengen en in de doos door middel van een klein boekje nog verder uitleg.’
What’s in a name?
De naam YVRA 1958 is opgebouwd uit Yvo’s initialen. Het jaartal is een verwijzing naar zijn eerste geursensaties, toen Yvo’s moeder zijn luiers verschoonde.
Meer informatie:
Prijs 100 ml, € 119,58