De Veldhovense chipmachinemaker ASML heeft in 2022 een recordomzet van liefst € 21,2 miljard gerealiseerd. Daarmee laat het de grote Brabantse broer van weleer, Philips, definitief achter zich. Het bedrijf dat inmiddels een cruciale rol speelt binnen de geopolitiek verwacht daarnaast een groei van nog eens 25% in 2023.

ASML boekt recordomzet in 2022

In het eigen jaarverslag schrijft het bedrijf dat de omzet in het vierde kwartaal van 2022 € 6,4 miljard was. De nettowinst bedroeg indertijd € 1,8 miljard. Ter vergelijking: in dezelfde tijd in 2021 bedroeg de winst nog € 1,77  miljard. De totale omzet van 2022 kwam uit op € 21,2 miljard, met een nettowinst van € 5,6 miljard. Volgens ASML zijn die resultaten beter dan verwacht, het bedrijf heeft immers moeite om aan de alsmaar toenemende vraag van multinationals te voldoen.

Het bedrijf uit het Veldhoven verwacht opvallend genoeg een groei van nog eens 25% in 2023. Veel chipfabrikanten schroeven hun omzetverwachtingen wat naar beneden wegens de onzekere financiële situatie. Klanten van ASML denken dat de mondiale chipmarkt in de tweede helft van 2023 weer zal aantrekken. Volgens ASML blijft de vraag naar hun systemen groot vanwege hun strategische karakter van investeringen in lithografie. Op het het moment van schrijven staat op de bestellijst een totale waarde van € 40 miljard.

ASML is een hightechbedrijf dat zich richt op de productie van machines die computerchips maken. Daar is het uitzonderlijk goed in. ASML heeft wereldwijd zo’n 90% van de markt in handen en levert aan grote klanten als Intel, Samsung en het Taiwanese TSMC, de grootste onafhankelijke fabrikant van halfgeleiders (daar kan elektriciteit mee getransporteerd worden).

Significante rol in de geopolitiek

Het belang van ASML groeit alsmaar door. Het bedrijf wordt door het wereldwijde chiptekort voortdurend aangekeken. Maar dat is niet het enige. ASML is inmiddels een speelbal binnen de mondiale geopolitiek, vooral tussen de Verenigde Staten en China.

China zou bijvoorbeeld dolgraag een nieuwe ASML-machine ontvangen, zodat het zelf aan de slag kan met de fabricatie van chips. Maar ASML krijgt geen exportvergunning van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat gebeurt vermoedelijk onder druk van de Amerikaanse regering. Het bedrijf levert wel al oudere machines aan het land, waar het land minder geavanceerde chips mee kan maken, maar nieuwe machines leveren mag dus niet.

De VS wil dat daar vergaarde restricties op komen. Amerika vreest dat de Chinese chips uit machines die ASML levert in de Chinese militaire industrie zullen belanden, waardoor het land zich significant technologisch zal ontwikkelen. Iets wat het westen koste wat kost wil voorkomen.

Premier Rutte reisde onlangs naar de Amerikaanse president Joe Biden, vermoedelijk stond ook een gesprek over ASML op de agenda. Volgens Rutte is er in Nederland “veel overlap” met het Amerikaanse gedachtegoed, en zelf vindt hij ook dat voorkomen moet worden dat dergelijke technologie gebruikt gaat worden in Chinese defensietoepassingen. Maar volgens Rutte ligt de situatie “veel subtieler, preciezer en chirurgischer” dan de buitenkant doet vermoeden. Het is nog onduidelijk hoe dit zich verder zal ontwikkelen.