Tegenwoordig is men geobsedeerd door geld. Enigszins logisch, want het is hét betaalmiddel om voor uzelf te kunnen zorgen. Maar ooit, in een ver, ver verleden, ging het er compleet anders aan toe. Het eerste bewijs van munten zoals we die nu kennen dateert uit 700 voor Christus en deze zouden volgens historici gebruikt zijn in het koninkrijk Lydië, het huidige West-Turkije. Deze manier van handelen waaide over naar Europa, al zou het nog een aantal decennia duren voordat het een veelgebruikt betaalmiddel werd. Dat betekent niet dat er enorm welvarende heersers en individuen leefde in die periode waar geld nog niet bestond.

‘s Werelds rijkste personen van nu en toen

Vandaag de dag suggereren toonaangevende (zaken)bladen dat Elon Musk, Jeff Bezos, Bill Gates en dergelijke behoren tot de rijkste personen van vandaag, maar als we teruggaan in de geschiedenis, zijn er mensen die, rekening gehouden met inflatie, misschien voor hun tijd nog veel welvarender waren, zoals John D. Rockefeller, Henry Ford, Augustus Caesar, Willem de Veroveraar en Akbar I.

Volgens historici was de rijkste persoon die ooit op aarde rondliep echter een man die luisterde naar de naam Mansa Musa, een West-Afrikaanse heerser uit de 14e eeuw in het huidige Mali die wordt gezien als de grondlegger van Timboektoe. Hij werd geboren in een machtige familie wiens rijkdom even “onbeschrijflijk als “onbegrijpelijk” was.

Nadat zijn broer in 1312 na Christus afstand deed van de troon om op een expeditie op zee te gaan, om vervolgens nooit meer terug te keren, ging Musa er in zijn plaats opzitten. Als alleenheerser bleef hij het koninkrijk flink uit breiden uitbreiden. Dat was mogelijk aangezien zijn koninkrijk rijk was aan zout, landbouwgrond, olifantenivoor en ongetwijfeld het meest belangrijke: goud.

Grootste goudproducent ter wereld

Historici schatten dat het Mali-rijk op dat moment de grootste goudproducent ter wereld was en volgens het British Museum meer dan de helft van de totale wereldvoorraad bezat. Naast het feit dat zijn land rijk was aan waardevolle stoffen, veroverende hij naar verloop van tijd steeds meer koninkrijken. Op zijn hoogtepunt behoorde de huidige landen Senegal, Gambia, Guinee, Niger, Nigeria, Tsjaad, Mauritanië en Burkina Faso tot zijn eigendom.

Hoewel bronnen suggereren dat hij nooit een veldslag heeft verloren, wat logisch is aangezien de winnende partij de enige bron is, zouden vele koninkrijken zich vrijwillig aansluiten bij het Mali-rijk, deels vanwege de hogere kwaliteit van leven, maar waarschijnlijk ook uit angst.

Bedevaart van Mansa Musa naar Mekka

Aangezien de verschillende werelddelen indertijd niet met elkaar in contact stonden, waren de meeste bevolkingen niet bekend met zijn rijkdom en invloed. Totdat hij “met een entourage van tienduizenden mensen en tientallen kamelen” op bedevaart ging naar Mekka. Volgens National Geographic merkten Arabische schrijvers op dat iedere kameel bepakt was met 136 kilo aan goud. Daar ontmoette Mansa Musa de sultan van Egypte. Zijn karavaan gaf zoveel goud weg dat de totale waarde van goud in Egypte de komende 12 jaar daalde waardoor de hele economie verpest was.

“Verhalen over zijn fabelachtige rijkdom bereikten zelfs Europa. De Catalaanse Atlas, gemaakt in 1375 CE door Spaanse cartografen, toont West-Afrika gedomineerd door een afbeelding van Mansa Musa zittend op een troon, met een goudklompje in de ene hand en een gouden staf in de andere. Na de publicatie van deze atlas werd Mansa Musa in de wereldwijde verbeelding gecementeerd als een figuur van ontzagwekkende rijkdom”, schrijft het tijdschrift.

Eenmaal teruggekeerd ging hij door waar hij mee bezig was: uitbreiden. Onder zijn bewind werden er diverse moskeeën uit de grond gestampt en groeide Timboektoe uit tot een belangrijk islamitisch universitair centrum. In 1337 kwam hij te overlijden, waarna zijn zoons zijn nalatenschap overnamen en voortzetten. Zij konden niet voorkomen dat zijn koninkrijk uiteenviel, maar Mansa Musa zou wel de geschiedenisboeken ingaan als een symbool van rijkdom, maar ook als een belangrijk figuur in de islam, bevorderaar van wetenschap en bewaarder van cultureel erfgoed.