Kans- en vermogensongelijkheid is in Nederland verrassend hoog, maar volgens statistieken gaat het goed met de brede welvaart – ofwel het bruto binnenlands product (BBP) – van ons kikkerlandje. Jaarlijks publiceren zij een Monitor Brede Welvaart waar ze de kwaliteit en functionaliteit van de samenleving, zowel “economisch, ecologische en sociaal-maatschappelijk” onder de loep nemen.
Hoe is het gesteld met de welvaart in Nederland?
Dat de rijken steeds rijker worden is geen nieuwe gegeven, maar hoe is de situatie momenteel in Nederland? Het inkomen groeide, 83,6% van de Nederlands gaf in 2021 het cijfer van hun leven boven een 7 en de tevredenheid van werknemers nam toe. De brede welvaart nam dus toe, maar is wel ongelijk verdeeld. “Ook als rekening gehouden wordt met verschillen in onderwijsniveau, leeftijd en geslacht blijft de achterstand van mensen met een migratieachtergrond in stand.”
Volgens het Centraal Bureau van de Statistiek is de vermogensongelijkheid zelfs groter dan verwacht, maar nog wel stabiel. Vooral de financiële woonkloof vormt een groot probleem, terwijl een oplossing ver te zoeken lijkt.
In 2019 had de rijkste 1% maar liefst € 452,4 miljard in handen, ofwel 27,1% van al het private vermogen in Nederland. Internationaal gebeurt eigenlijk exact hetzelfde. Begin 2022 bezat de armste 50% van de wereld bezit slechts 2% van het totale vermogen, terwijl de rijkste 10% ruim driekwart heeft.
Maar laten we teruggaan naar Nederland. Anno 2022 is ruim 60% van het totale vermogen is in handen van de 10% huishoudens met het meeste vermogen, terwijl dat vijf jaar geleden nog 70% was.. Het verschil in vermogen tussen de allerrijksten en de middengroepen in Nederland is wat afgenomen, omdat veel Nederlanders profiteerden van hogere huizenprijzen. Hierdoor zagen huurders die minder te besteden hebben kloof met huizenbezitters alleen maar toenemen.
Werkloosheid loopt terug
Recentelijk loopt de werkloosheid steeds verder terug en het werkende deel van de bevolking van 15 tot 75 jaar steeg. Het besteedbaar inkomen groeide, het aandeel mensen dat op het hbo of de universiteit heeft gezeten, steeg en de tevredenheid van werknemers met hun werk nam toe. Er staan een recordaantal vacatures open en de economie draait goed, terwijl corona en de oorlog in Oekraïne het er niet makkelijker op maakt.
Kloof tussen arm en rijk zal alleen maar toenemen
Mensenrechtenorganisatie Oxfam Novib besteedde eerder dit jaar ook aandacht aan de kloof tussen arm en rijk in Nederland. Zij suggereren dat dit geen toeval is, maar een keuze: “Economisch geweld wordt gepleegd wanneer structuurbeleid er worden keuzes gemaakt voor de rijkste en machtigste mensen. Dit veroorzaakt directe schade voor ons allemaal, en aan de armste mensen, vrouwen en meisjes, en geracialiseerde groepen het meest. Ongelijkheid draagt bij aan de dood van ten minste één persoon om de vier seconden.”
Tevens stelt hun rapport dat het opgetelde vermogen van de 2.120 rijkste Nederlanders groter is dan dat van de 10 miljoen armste. Oxfam Novib wil graag een eerlijk systeem zien waar de rijkste 1% haar verantwoordelijkheid neemt zodat de gewone mens niet hoeft op te draaien voor de consequenties daarvan. Echter verwachten ze het tegengestelde, dat de ongelijkheid tussen landen in de nabije toekomst enkel en alleen zal toenemen.