Alhoewel Nederland in vergelijking met talloze andere landen veiliger is, worden er om de haverklap projecten opgezet om criminaliteit tegen te gaan. En alles bij elkaar opgeteld lopen die initiatieven behoorlijk in de kosten. Sterker nog: er is er in de afgelopen jaren € 900 miljoen uitgetrokken voor 163 projecten. “Zonder meetbaar resultaat”, staat op journalistenplatform Investico.
Veel geld, weinig resultaat
Deze cijfers komen voort uit gezamenlijk onderzoek van De Groene Amsterdammer, onderzoeksplatform Investico, Follow the Money en Argos na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur. In 2017 vond toenmalig minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid dat het tijd was om hard op te treden vanwege de “grens die de georganiseerde misdaad is overgegaan”, doelend op diverse incidenten die voornamelijk gelinkt worden aan de ‘mocro maffia‘
Grooste en duurste anti-criminaliteit project
Hoewel het klonk als een daadkrachtig plan, werd er in de realiteit verder weinig meegedaan, totdat in 2019 de Amsterdamse advocaat Derk Wiersum werd geliquideerd. Deze gebeurtenis zorgde ervoor dat het Multidisciplinair Interventie Team (MIT) werd opgericht. De onderzoekjournalisten stellen in hun rapport dat er voor het grootste en duurste project van het MIT maar liefst € 160 miljoen beschikbaar werd gesteld, terwijl het plan nooit van de grond is gekomen. “Wat er met het geld is gebeurd, is in veel gevallen onduidelijk.”
“Het geld is volledig verdampt”, zegt voorzitter Jan Struijs van de Nederlandse Politiebond over de pot met geld die in 2017 beschikbaar kwam voor ‘intensivering van de aanpak’. “Ik heb nog niemand gehoord over een succesverhaal”, vertelt hij aan de journalisten.
Gebrek aan visie en misplaatste focus op beeldvorming
In een vroeg stadium zou al gesuggereerd worden door betrokkenen dat MIT een flop zou worden, maar daar werd geen gehoor aan gegeven. Politievoorman Struijs en hoogleraar veiligheid Bob Hoogenboom stellen dat dit zo is gelopen is vanwege “gebrek aan visie, een eindeloos bureaucratisch proces en vooral een minister die meer gefocust was op beeldvorming dan op de inhoud.”
Op aandringen van de huidige Minister van Justitie van Veiligheid, Dilan Yeşilgöz-Zegerius, zijn er ondertussen een aantal veranderingen doorgevoerd. Zo is de naam van dit team veranderd naar Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit (NSOC) en zijn een aantal taken neergelegd bij politiediensten. “Georganiseerde misdaad is een zich telkens aanpassend veelkoppig monster. Onze diensten en middelen moeten we daarom slim inzetten door samen te werken, telkens te vernieuwen en dat betekent ook aanpassen als iets niet werkt”, vertelt de VVD-minister.
Klik hier om het volledige verhaal te lezen over het door het Rijk vrijgemaakte ondermijningsgelden.