Jeff Bezos, Elon Musk, Warren Buffet, Bill Gates en Mark Zuckerberg. Ze hebben twee dingen gemeen: ze opereren vanuit Amerika en zijn stinkend rijk, multi-miljardairs welteverstaan. En eigenlijk moeten we nog een derde gelijkenis daaraan toevoegen: belasting betalen, maar dan eigenlijk de minuscule hoeveelheid ervan. Tussen 2014 en 2018 droegen zij gemiddeld zo’n 3,4 procent belasting af. Terwijl in dezelfde periode het gezamenlijke vermogen van deze superrijken steeg met meer dan 400 miljard dollar. Hoe kan dat?
Amerikaanse miljardairs betalen schandalig weinig belasting
Dat blijkt uit een rapport van ProPublica die de gegevens van de IRS, de Amerikaanse belastingdienst, doorspitte. “De resultaten zijn grimmig”, schrijft het onderzoeksplatform, dat de hand wist te leggen op de belastingaangiftes van de 25 rijkste Amerikanen.
ProPublica vergeleek die aangiftes met de jaarlijkse miljardairslijst van zakenblad Forbes. Zo berekenden onderzoekers hoeveel belasting de miljardairs afdroegen. “Samen betaalden ze tussen 2014 en 2018 zo’n 13,6 miljard dollar inkomstenbelasting.” Dat klinkt aardig wat, maar procentueel stelt het helemaal niks voor. “Het komt neer op een werkelijk belastingtarief van slechts 3,4 procent”, concludeert ProPublica. Een gemiddeld Amerikaans gezin betaalt volgens het onderzoeksplatform zo’n 14 procent belasting. Wie meer dan een half miljoen dollar per jaar verdient, betaalt in het hoogste tarief 37 procent inkomstenbelasting.
Mazen in de wet
Jesse Eisinger, senior verslaggever en redacteur bij ProPublica, vertelde verder: “We waren behoorlijk verbaasd dat je (belasting) tot nul kon terugbrengen als je een multimiljardair was. Het feit dat we nul belasting betaalden, maakte ons echt gevloerd. Ultra-rijk mensen kunnen het systeem op een volledig legale manier omzeilen. Ze hebben een enorm vermogen om inhoudingen te vinden, kredieten te vinden en mazen in het systeem te benutten”, zei hij. Hoewel de waarde van hun vermogen blijft doorgroeien dankzij hun bezit van aandelen in hun bedrijf, wordt dat niet als inkomen geregistreerd.
Jeff Bezos geeft geen cent uit
Amazon-oprichter en CEO van ruimtevaartbedrijf Blue Origin Jeff Bezos zag zijn vermogen tussen 2014 en 2018 met bijna honderd miljard dollar stijgen. Hij betaalde in die jaren gemiddeld 0,98 procent belasting. In 2007, toen hij Amazon al had opgericht en al miljardair was, betaalde hij zelfs géén belasting. Ook in 2011 betaalde hij geen belasting, hij kreeg toen zelfs 4000 dollar kindertoeslag.
Tesla-ceo Elon Musk betaalde tussen 2014 en 2018 gemiddeld 3,27 procent belasting, zakenman Michael Bloomberg betaalde 1,3 procent. Geen van de superrijken wordt door ProPublica beschuldigd van illegaal gedrag. Wel legt het onderzoeksplatform de ’tekortkomingen van de Amerikaanse belastingwetten’ bloot. Vermogen wordt er nauwelijks belast. Uiteraard wilden weinig miljardairs ingaan op de onthullingen, voor een stukje hoor en wederhoor. Musk reageerde op vragen van het onderzoeksplatform met slechts één leesteken: “?”. Terwijl Bloomberg, goed voor een vermogen van 59 miljard dollar, zegt via zijn woordvoerder dat hij “aan al zijn belastingplichten heeft voldaan.”
Nog een van de genoemde miljardairs, de filantroop George Soros, zou ook minimale belasting hebben betaald. Zijn kantoor had niet gereageerd op een BBC-verzoek om commentaar, maar zei in een verklaring aan ProPublica dat de heer Soros enkele jaren geen belasting verschuldigd was vanwege verliezen op investeringen.
Warren Buffet betaalde het minste, maar is tóch tegen het lage belastingtarief
Maar Warren Buffett spant toch wel echt de kroon. Over een vermogen van 24,3 miljard dollar betaalde hij 23,7 miljoen dollar belasting. Dat is 0,1 procent. Desalniettemin is uitgerekend hij degene die al járen pleit voor hogere belastingtarieven voor superrijken. Ook President Biden is het hier mee eens en wil de belasting voor rijke Amerikanen omhoog gooien. Hij wil het hoogste belastingtarief verhogen, de belasting verdubbelen op wat grootverdieners verdienen met investeringen, en de successierechten veranderen. Echter zal deze aanscherping weinig betekenen voor de 25 rijkste Amerikanen, omdat hun inkomen op papier laag blijft. ProPublica wil verder niet zeggen hoe het aan de belastinggegevens kwam. De FBI doet daar momenteel onderzoek naar.