Cryptocurrency is voor heel veel mensen een dagelijkse realiteit geworden. Deze digitale munten hebben als voornaamste nut online transacties te vereenvoudigen, op een snelle, simpele en anonieme manier.

Je kan crypto ook gebruiken voor smart contracts en andere blockchain-gerelateerde activiteiten zoals NFTs, of zelfs voor entertainment. Denk hierbij vooral aan aankopen in videogames of op online fora, of om geld te storten bij nieuwe online casino’s.

Crypto heeft dus heel wat mogelijkheden, maar waar de meeste mensen het voor gebruiken is voor beleggingen: speculaties op de cryptomarkt waarbij je winst kan maken, maar evengoed met een ontnuchterend verlies kan zitten.

In Nederland is crypto nog niet zo ingeburgerd als in andere landen, maar vele duizenden landgenoten gebruiken dit op dagelijkse basis, meestal als beleggingsinstrument of als een betalingsmiddel online. (Wist je bijvoorbeeld dat Ferrari cryptocurrency als betaling accepteert?)

Nederlandse regelgeving

Maar hoe zit het in feite met de legaliteit ervan? Is cryptocurrency en betalingen ermee toegestaan in ons land? Hoe ziet de overheid dit?

Kort gezegd: er is op dit moment bijna geen specifieke wetgeving in Nederland wat betreft cryptomunten. Dit is erg vergelijkbaar met de situatie in de online casinomarkt: jarenlang was er weinig tot geen specifieke wetgeving, tot een paar jaar geleden de Nederlandse overheid eindelijk stappen heeft gezet tot legalisering van, en overzicht op de sector.  De cryptomarkt kan evengoed een vergelijkbaar traject volgen in de toekomst.

Onze centrale bank, De Nederlandsche Bank, is verantwoordelijk voor dergelijke materie, en noemt crypto een “post in een soort digitaal grootboek of register”. DNB benadrukt dat er geen autoriteit of bedrijf is die dit proces beheert.

Onze centrale bank maakt een onderscheid tussen ongedekte en gedekte crypto’s, waarbij ongedekte crypto’s niet als geld worden beschouwd, omdat het koersverloop te volatiel is, en omdat ze op niets gebaseerd zijn. Cryptomunten zijn volgens DNB dan ook geen effecten, zoals aandelen in een bedrijf, of obligaties, ze worden alleen gezien als een speculatie op een waardevermeerdering.

Behalve dit officiële standpunt is er dus weinig tot geen wetgeving, alleen informatie vanuit DNB en de AFM (Autoriteit Financiële Markten). DNB houdt momenteel wel toezicht op basis van de wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en de sanctiewet (SW). Dit betekent concreet dat bedrijven die in de cryptomarkt actief zijn, zich bij hen moeten registreren.

Het Europese standpunt

Vanuit Europees verband zijn er wel aanvullende regels, maar die zijn nog niet in werking getreden. De Europese Commissie heeft op 30 juni 2023 een nieuwe wet actief gemaakt om de cryptomarkt te reguleren, de zogenaamde Markets in Crypto Assets Regulation (MiCAR).

Om deze uit te voeren in ons land is er wel nationale wetgeving nodig, en die is nu in consultatie. Als deze nieuwe wetgeving in werking zou treden, gelden de volgende regels:

  • Crypto-aanbieders mogen geen te gevaarlijke of ingewikkelde producten verkopen.
  • Indien een bepaald cryptoplatform zou worden gehackt, of de crypto-assets worden gestolen, dan moeten ze de klanten compenseren.
  • Cryptobedrijven moeten voldoen aan regels die belangenverstrengeling
  • Er zal worden gecontroleerd of deze bedrijven voldoende geld in reserve houden.
  • Stablecoins zullen ook worden gecontroleerd op stabiliteit, en of ze daadwerkelijk gedekt worden door dollars of euro’s.

Deze nieuwe cryptowetgeving zou meer bescherming aan consumenten moeten bieden, en MiCAR gaat naar verwachting van kracht in 2024.